યોગ કરી  વજન ઘટાડો

યોગ કરી  વજન ઘટાડો:

આ લેખની અર્થપૂર્ણ માહિતીમાં ધુબાકો મારતા  પેહલા ચાલો આપણે વજન વિશે કેટલીક હકીકતો ની તપાસ કરીયે

વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઇઝેશન (2015 ડેટા) અનુસાર

1.9 અબજ પુખ્ત જેમણી ઉમર  18 વર્ષ છે તે મોટાપ ની શ્રેણી માં આવે છે  છે.

61 કરોડ  પુખ્ત વય ના લોકો મેદસ્વી છે.

5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના 4 કરોડ થી વધુ બાળકો વધારે વજનવાળા છે.

યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં એનએચએનએઇએસ (2009-2010) અનુસાર, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના  પુખ્ત વયના, 68.8 % લોકો વધારે વજનવાળા અથવા મેદસ્વી હોય છે, 35.7% સ્થૂળ હોય છે, અને 6.3% ભારે સ્થૂળ છે.

પ્રશ્ન એ છે કે, વધારે વજન હોવું અને મેદસ્વીપણું  શું છે?

વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ડબ્લ્યુએચઓ) મુજબ, વધારે વજન અને મેદસ્વીપણું એટલે શરીર માં જરૂર કરતા વધારાની ચરબીનુ નિર્માણ થયું હોય. શરીરની ચરબીથી સંબંધિત જાડાપણું અને તેથી શરીર ચરબીનું નિર્માણ થવું એ સ્થૂળતા છે.

શરીર વધારે વજન વાળું છે એ કેવી રીતે જાણવું ?

આપણે આ બોડી માસ ઇન્ડેક્સ BMI જાણી શકીએ છીએ.

BMI =  વ્યક્તિ નું કિલોગ્રામ મા વજન / (વ્યક્તિ ની મીટર માં ઉંચાઈ )2

ઉદાહરણ તરીકે, વ્યક્તિનું વજન 70 કિલો છે અને ઊંચાઈ 6 ફીટ (1.828 મીટર) છે, પછી બીએમઆઈ કેવી રીતે ગણતરી કરવી?

બીએમઆઇ = વજન / ઊંચાઈ 2     =    70 / (1.8288)2  

 

       = 70 / 3.345 = 20.92

એટલે કે  BMI 20.92 થયો

વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા અનુસાર, BMI વર્ગોમાં છે: –

BMI	<18.5	18.5 – 24.0	25-29.9	30-34.9	35-39.9>	40
શ્રેણી	ઓછું વજન	સામાન્ય	વજનવાળા	મેદસ્વી	ઘણું મેદસ્વી	મેદસ્વીતા નો રોગ

 

વધારે  વજન અને મેદસ્વીતા ના  આરોગ્ય પર શું અસર થાય છે?

1. હાર્ટ સંબંધિત  રોગો થાય છે .
2. ડાયાબિટીસ પ્રકાર 2 થાય છે.
3. ઊંચા બ્લડ પ્રેશર।
4. ઘૂંટણ ના કાયમી દુખા, વા , સંધિવાત વગેરે રોગો
5. કેટલાક પ્રકારના કેન્સર.

વધારે વજન અને મેદસ્વીતાના કારણો

લોકો વગર વિચારે  બિનજરૂરી ખોરાક લેતા હોય છે. લોકો  ને ખબર નથી કે શરીર ને જેટલી ઉર્જા ની  જરૂર છે તેટલું જ ખાવું જોયે। લોકો ખાવા માટે જીવતા હોય એવું લાગે છે.  લોકોની જીવનશૈલી સ્વાદ કેન્દ્રિત તરફ વધુ છે. લોકોનું આહાર અત્યંત અનિયમિત છે. હું  વધારે વજનના કેટલાક કારણોની સૂચિબદ્ધ કરવાનો પ્રયાસ કરું છું જે નીચે મુજબ છે.

1. ફાસ્ટ ફૂડ ખાવાથી.
2. વધારે કેલેરી વારો  ખોરાકનો ઘણો વપરાશ.
3. શારીરિક નિષ્ક્રિયતા અને વ્યાયામ અભાવ.
4. તાણ અને વ્યગ્રતા .
5. થાઇરોઇડ ગ્રંથિ અસંતુલન.
6. અનિયમિત આહાર યોજના.
7. સ્વસ્થ આહાર ખોરાક અને કાર્બનિક ખોરાક વપરાશની અભાવ.
8. ખોરાક ને ઓછો ચાવી ને ખાવાથી

પણ, સારા સમાચાર એ  છે કે વધુ વજન અને મેદસ્વીતા અટકાવી અને મટાડી પણ  શકાય છે.

વધુ  વજન રોકવા  માટે કેટલાક સાવચેતી પૂર્વક ના પગલાં લેવા પડશે જેમ  કે

1. આહાર યોજના તૈયાર કરો અને યોજના માં ફળો  અને લીલા શાકભાજી વધુ લો.
2. માત્ર સંપૂર્ણ અનાજ લો.
3. નિયમિત શારીરિક પ્રવૃત્તિ કરો . દૈનિક 3-5 કિ.મી. ચાલવાથી ઘણી બધી મદદ થઈ શકે છે.
4. વજન ઝડપી કેવી રીતે ગુમાવવું તે શોધો.
5. ખાંડ અને પ્રોસેસ્ડ ખોરાક ટાળો
6. ફાસ્ટ ફૂડ સદંતર  બંધ કરો.
7. તમારા શરીરને દર 3 મહિને શુદ્ધ કરો. તમારા શરીરને શુદ્ધ  કરવાની સરળ રીત એ કે એક અઠવાડિયા માટે કાચા તાજા ફળો અને લીલા શાકભાજી લેવા।
8. કસરત અને યોગ આસન કરો.

જો તમે શરીર ઉપર વધારે વજન થી થતા નુકસાન  ને સમજી શકો તો તમે તરત જ વજન ઉતારવા  માટે તૈયાર થશો !

હું  તમને ભલામણ કરીશ  કે તમારે તંદુરસ્ત આહાર ખોરાક લેવો જોઈએ અને કુદરતી રીતે વજન ગુમાવવાના રસ્તાઓનું અન્વેષણ કરવું જોઈએ.  

હવે આપણે વજન ઝડપથી કેવી રીતે ગુમાવવું તે જોવાનો પ્રયાસ કરીએ?

ઍરોબિક્સ, વૉકિંગ, રનિંગ, સ્વિમિંગ અને કસરત કામ કરે છે તે વેઇટ લોસ પ્લાન માટે ઉપલબ્ધ વિકલ્પો છે. પરંતુ હું  વજન ઘટાડવા માટે અહીં યોગ પર ચર્ચા કરીશ .

પ્રથમ તો  વજન ને સમજો!

પેહલા સરળ શબ્દો માં સમજીએ કે વજન કેવી રીતે ઘટી શકે. આપણે વૈજ્ઞાનિક  તથ્ય ને સમજીયે

તકનીકી રીતે કહીએ તો, જો તમારા શરીર નો  ઊર્જા (કેલરીક) ખર્ચ ઊર્જા મેળવી તેના પ્રમાણથી વધી જાય છે, તો વજન ઓછું થાય છે.

મેટાબોલિઝમ (ચયાપચય )તમારા વજનથી સંબંધિત છે. સરળ શબ્દોમાં કહીયે તો આપણે જે  ખાઈએ અને પીતા હોયે તેમાંથી ચયાપચય દ્વારા ઊર્જા બને છે. આ પ્રક્રિયા દરમિયાન તે ઓક્સિજનનો ઉપયોગ કરે છે. સારું ચયાપચય ધરાવતા લોકો શરીરમાં વજન સંતુલિત કરી શકે છે.

થાઇરોઇડ ગ્રંથિ ચયાપચયને નિયંત્રિત કરે છે. તમારી વજન ઘટાડવાની યોજના મા જો તમે થાયરોઇડગ્રંથિ ને ભાઈબંધ બનાવી લો તો તમારું કામ થઈ જાય.

મેં  કહ્યું હતું કે યોગ અને યોગ આસન વજન ઘટાડવા માટે મદદ કરી શકે છે. ચોક્કસ યોગ આસન જેવી કે હઠ યોગ, અષ્ટંગા યોગ અને અન્ય  આસન થાઇરોઇડ ગ્રંથિ સુધારવા માટે મદદ કરી શકે છે.

જો કે વજનમાં વધારો અને નુકસાન એ જટિલ પ્રક્રિયા છે, અન્ય કારણો પણ  છે જેવા કે આનુવંશિક લક્ષણો , હોર્મોન્સ, તાણ અને વ્યગ્રતા

ચાલો જોઈએ વજન ઘટાડવાનો પ્લાન !

1. તમારા કેલરીના સેવનની તપાસ કરો, કેલરીની જરૂર છે અને તે કેવી રીતે ખર્ચવામાં આવે છે.
2. દિવસમાં શારીરિક પ્રવૃત્તિઓ નો કાર્યક્રમ રાખો .
3. મેદસ્વી અને વધારે પડતા વજન માટે તમારી કોઈ આનુવંશિક અસર હોય તો તેની તપાસ કરો.
4.  થાઇરોઇડ ગ્રંથિને તપાસો (લેબ ટેસ્ટ કરવો ). તે સારી કામગીરી કરતુ  હોવું જ જોઈએ.
5. સૌથી અગત્યનું, તમે જે ખાવ  છો તે ખોરાકનું વિશ્લેષણ કરો અને તે તમારા શરીરને કેટલી શક્તિ આપે છે તેનું વિશ્લેષણ કરો. તમારા શરીર માટે જરૂરી ઊર્જાના સેવન સાથે સરખામણી કરો

હવે હું  તમને યોગ  વડે કેવી રીતે વજન  ને કાબુ માં લેવું  એ કહીશ

પેહલા  તો જોઈએ  યોગ શું છે?

સંસ્કૃતમાં યોગ એટલે ‘જોડાણ ‘ એવો અર્થ   છે. યોગ પ્રાચીન ભારતીય દાર્શનિક, આધ્યાત્મિક અને વિજ્ઞાન કાર્યોમાંથી આવ્યો છે. કોઈએ જાણ્યું નથી કે યોગની શોધ કોણે કરી છે. પ્રાચીન ભારતીય ગુરુ પરમ્પરા પ્રમાણે યોગ નું જ્ઞાન ઈશ્વરીય શક્તિ માંથી જ ઉતરી આવ્યું છે.

હવે જોયે વજન ઘટાડવા માં મદદ કરતો હઠ યોગ ને !

હઠ યોગ:

હથ એટલે ‘બળ’. નાથ  સંપ્રદાય ના ઋષિ મત્સ્યન્દ્રનાથ દ્વારા હઠ યોગની શોધ થઈ. એવું કહેવાય છે કે તે ભગવાન શિવ દ્વારા પ્રેરિત હતા, જેઓ હિંદુ ધર્મની માન્યતામાં યોગના સ્થાપક હોવાનું કહેવાય છે.

હઠ યોગમાં યોગ આસનો  અને માનવીના શરીરમાં સુધારણા અને આરોગ્ય માટે આસાનનો વ્યાપક સમૂહ છે. ખાસ કરીને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં હઠ યોગ ખુબજ  લોકપ્રિય છે.

ત્યાં  હઠ યોગ નો ખૂબ જ પ્રભાવશાળી ઉપયોગ  વજન ઘટાડવા માટે થાય છે. યોગ આસાન  માનવ શરીર પર 360 ડિગ્રી અસર આપે છે. કાળજીપૂર્વક કરવામાં આવતો  યોગ આસાન ચોક્કસપણે લાભ આપે.

ઘણા યોગ આસન વજન ઘટાડવા માટે ખૂબ સારા અને અસરકારક છે. તે ફક્ત તમારી વધારાની ચરબી જ  બર્ન નથી કરતા પણ તે આંતરિક અંગોને સુધારીને તમારા શરીરને આકાર આપે છે. ઍરોબિક્સ અને કોઈપણ કસરત કરવાને બદલે વજન ઘટાડવા માટે યોગ આસન કરવા માટે તમારી પસંદગી હોવી જોયે.

હવે, યોગ દ્વારા વજન કેવી રીતે ઘટાડવું ?

મારા અનુભવે જેમાં મેં વજન ઉતારવા માટે કેટલાક લોકો ને નીચે પ્રમાણે ના આસનો કરાવ્યા જેમાંથી મને અદભુત પરિણામો મળ્યા છે.

1. નૌકાસન- પેટ ની ચરબી બાળવા માટે  

નામ  તેવો આકાર છે, આ  આસાન માં નૌકા જેવો આકાર બનતો હોવાથી તેને નૌકા આસાન કહેવાય છે , ચાલો આપણે કાળજીપૂર્વક જોઈએ કે કેવી રીતે આ  આસાન કરાય અને શું ફાયદા છે:

ફાયદા:

1. પેટ અને જાંઘ સ્નાયુઓ પર અસર કરશે.
2. પેટ ની  ચરબી ઘટાડવા માટે મદદ કરે છે.
3. આંતરિક અંગો પર જેમકે  લિવર, સ્વાદુપિંડ અને આંતરડા  ને કસરત આપે છે.
4. પેટ માં લોહી નો પ્રવાહ વધારે છે.

નૌકાસન કેવી રીતે કરવું:

1. બંને  પગ એક સાથે રહે  તેમ લાંબા કરી ચત્તા સુઈ જાઓ, હાથ પણ જમીન સાથે જોડી રાખો।
2. ઊંડા શ્વાસ લો, હવે તમારા માથા, છાતી અને પગ ધીમે ધીમે 30 થી 40 ડિગ્રી સુધી ઉભા કરો.
3. આંખો અને અંગૂઠા એક  રેખામાં હોવી જોઈએ અને ધ્યાન પગ પર હોવું  જોઈએ
4.  બંને હાથ સીધા રાખો.
5. આ સ્થિતિમાં શ્વાસ સામાન્ય રાખો.

જો તમને પેટ અને પેટમાં તાણ લાગે તો તે થવા દો. તાણ લાગે છે તેના પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરો.

15 સેકંડ માટે આ સ્થિતિમાં રહો. 5 વખત માટે કરો. ધીરે ધીરે અભ્યાસ થાય પછી  15 સેકંડથી 30 સેકંડ સુધી કરો.

2. ઉત્કટાસન – સાથળ  ની ચરબી ઘટાડવા માટે

ઉત્કટ એટલે  તીવ્ર શક્તિ. તેથી, ઉત્કટ આસન અત્યંત શક્તિ આપે છે અને આ આસન ખરેખર એક શક્તિશાળી આસન છે. ઉત્કટસાન  કરોડરજ્જુ, પેટ, પગ અને શરીર નો નીચે નો ભાગ માટે અત્યંત લાભકારી છે.

ઉત્કટસન ના ફાયદા:

1. કરોડરજ્જુ , જાંઘ, નિતંબ અને છાતી માટે અત્યંત સારું છે.
2. ફેફસા અને નીચે  ના અંગો અને પેટના અંગોને મસાજ આપે છે.
3. પેટના સ્નાયુઓ દબાય છે કસરત મળે છે.
4. ઘૂંટણની સ્નાયુઓ મજબૂત થાય છે.
5. શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે છે.
6. મુલધર ચક્રને ઉત્સાહિત કરે છે અથવા ઉત્તેજન આપે છે.
7. પાચન સુધારવા માટે ખૂબ મદદરૂપ.

ઉકટાસન કરવાની રીત:

1. તમારા પગ પાર ઉભા રહો. કરોડરજજુ સીધી રાખો  સાથે.
2. હવે ઊંડા શ્વાસ લો. ધીમે થી શ્વાસ બહાર કાઢતા  તમારા બંને ઘૂંટણને વાળો અને તમારા હાથમાં એકસાથે જોડી  માથા ઉપર લાવો।
3. સામાન્ય શ્વસન સાથે 15 -20 સેકંડ માટે આ સ્થિતિમાં રહો.
4. જાંઘ, પગ, ડાયાફ્રેમ, હાથ અને શરીરના અંગોના અન્ય ભાગ પર તાણ અને દબાણ અનુભવાશે . આ સ્થિતિમાં શ્વાસ લેવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરો અને શ્વાસ સાથે દબાણ અનુભવાનો પ્રયાસ કરો.
5. ઊંડાણપૂર્વક શ્વાસ લેવો અને શ્વાસ બહાર કાઢવો અને  સામાન્ય સ્થાયી સ્થિતિમાં આવો 

 

આ પણ જોવા લાયક : પેટ ની ચરબી દૂર કરવા આ સરળ આસાન કરો અને દૂર કરો પેટ ની ચરબી માત્ર 4 અઠવાડિયા મા

3. હલાસન  

હલા એટલે આપણે જેને હળ કહીયે છીએ તે, હલસન એક ખૂબ મહત્વનું યોગ આસન છે જે યોગ અને શરીર સુધારણા માટે અત્યંત ફાયદાકારક છે.

વજન ઘટાડવા માટે હલાસણાને ખૂબ સારા યોગઆસન માનું એક  માનવામાં આવે છે.

હલાસના ના મુખ્ય ફાયદાઓ:

1. થાઇરોઇડ ગ્રંથિને સુધારે છે જે ચયાપચયને નિયંત્રિત કરે છે.
2. પીઠ ના  સ્નાયુઓ અને કરોડરજ્જુ માટે ખૂબ અસરકારક.
3. પાચન સક્રિય કરે છે અને તેથી કબજિયાતનો ઉપચાર કરવામાં મદદ કરે છે.
4. સારી પાચન પ્રક્રિયા શરીરમાં સારી ઊર્જા લેવા તરફ દોરી જાય છે.

હલાસણા કરવા માટે ની રીત:

1. પીઠ  પાર લાંબા સુઈ જાઓ, તમારા પગને સમાંતર અને સીધી રાખો, હાથ સાથે શરીરની સાથે રાખો.
2. ધીમે ધીમે શ્વાસ લેતા તમારા પગ ધીમે ધીમે 90 ડિગ્રી સુધી ઉભા કરો.
3. ધીમેથી બહાર નીકળતા અને માથા ઉપર ધીમે ધીમે બંને પગ લાવો અને હિપ્સ અને પેટનો ભાગ પણ ઉભા કરો.
4. પગ ના અંગુઠા ને જમીન પાર સ્પર્શ કરવા નો પ્રયત્ન કરો . જો તમે તાણ અને પીડા અનુભવો છો તો આ ક્ષણે રોકજો અને તે સ્થિતિમાં રહો.
5. દાઢી નો  ભાગ છાતી ને અડાડો  .
6. આ હલાસન ની સ્થિતિમાં સામાન્ય શ્વસન કરો અને શ્વસન પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરો.
7. હલસનની સ્થિતિમાં 15 સેકંડ માટે રહો, આ આસાનાને 3 થી 4 વખત માટે પુનરાવર્તન કરો.

 

4. અર્ધ  મત્સ્યન્દ્રસન

અર્ધ એટલે અડધું , મત્સ્ય એટલે માછલી અને ઇન્દ્ર એટલે ભગવાન / રાજા.

અર્ધા મત્સ્યન્દ્રસાની સ્થાપના પ્રાચીન ભારતીય સંત મત્સ્યન્દ્રનાથ દ્વારા  થઈ હતી. તે હઠ યોગમાં મુખ્ય યોગ આસન છે અને તે યોગીઓ દ્વારા પ્રેક્ટિસ કરવામાં આવે છે. આ યોગ આસાન ના ઘણાં ફાયદા છે પરંતુ આપણે વજન ઘટાડવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીશું અને શોધ કરીશું કે કેવી રીતે અર્ધા મત્સ્યન્દ્રેસન વજન ઘટાડવા માટે મદદ કરે છે.

અર્ધા મત્સ્યન્દ્રસના ચમત્કારિક ફાયદા:

1. સમગ્ર કરોડરજ્જુ ની લચકતા  વધારે છે, તેથી મેદસ્વીતા અને વધારે વજનને કારણે કરોડરજ્જુ જડ થઈ હોય તો ચરબી ઓગાળી તેને લચકતા આપશે
2. પેટ, છાતી, જાંઘ અને સ્નાયુઓ પર દબાણ મૂકે છે  અને આ અંગો પર વધારાની ચરબી બર્ન થવા લાગે છે.
3. અર્ધા મત્સ્યન્દ્રેસન દરમિયાન પેટ ના સ્નાયુઓ કપડાં નીચોવાય તેમ નીચોવાય છે તેથી  આંતરિક અંગમાં રક્ત પરિભ્રમણ વધે છે, ત્યારબાદ પેટ ની ચરબી નીચોવાય છે.
4. અર્ધ મત્સ્યન્દ્રેશન ઑક્સિજન સપ્લાયમાં વધારો કરે છે જે અંગોને વધુ સારી રીતે કાર્ય કરવામાં મદદ કરે છે.

અર્ધા મત્સ્યન્દ્રેસન ની રીત:

1.  પલોંઠી વાળી બેસો અને  બંને પગ ને લાંબા કરો.
2. ડાબા પગને ગોઠણ થી વાળો  અને પંજો જમીન પર જ રેવા દો. જમણા પગ જમીન ને સમાંતર રહે  તેમ ગોઠણ થી વાળો
3. જમણા પગને વાળી  અને ડાબા નિતંબ હેઠળ નીચે તળિયા   સ્પર્શ થાય તેમ મુકો .
4. ડાબા  હાથ ને જમણી બાજુ લો અને તેના પર ડાબા પગ તરફ લાવો અને ડાબા પગની સપાટીને સ્પર્શ કરો.
5.  ધીરે ધીરે શ્વાસ લો અને પછી ધીમે ધીમે શ્વાસ બહાર કાઢો અને ધીમે ધીમે આગળ વધો. ડાબા ખભા પર ગરદન લાવો.

30 સેકંડ માટે સામાન્ય શ્વસન સાથે આ સ્થિતિમાં રહો. એ જ રીતે જમણા પગ માટે આ યોગ આસન કરો.

આ અર્ધા મત્સ્યન્દ્રેશનને 5 વાર કરો.

5. પશ્ચિમોત્તાનાસન

બધા હઠ યોગ આસન માં અગ્રણી એવું આ આસાન છે .  તે પેટ, જાંઘ, પેટ સ્નાયુઓ, હિપ્સ, હેમસ્ટ્રિંગ્સ, ઘૂંટણ, પાછળની બાજુ, કરોડરજ્જુ અને કેટલાક આંતરિક અંગોને અસર કરે છે.

પશ્ચિમોત્તાનાસન ફાયદા:

1.  પેટ પ્રદેશ, જાંઘ અને પેટમાંથી વધારાની ચરબી ઘટાડે છે.
2. માથા થી  પગ સુધી રક્ત પરિભ્રમણ વધારે છે . પીઠ ના ભાગ અને કરોડરજ્જુ ને મસાજ આપે છે.
3.  કરોડરજ્જુ ને બજબુત કરે છે અને  લવચીકતા વધારે છે.

મે વજન ઘટાડવાથી સંબંધિત થોડા લાભો લખ્યા છે, નહિંતર પશ્ચિમીમોત્સનામાં ઘણા બધા ફાયદા છે.

પશ્ચિમોત્તાનાસન કેવી  રીતે કરવું:

1. પગ લાંબા  કરી બેસો અને કરોડરજ્જુ સીધી  રેહવી જોઇએ.
2. ધીરે ધીરે શ્વાસ લો, તમારા બંને હાથને માથા પર સમાંતર લાવો.
3. ધીરે ધીરે શ્વાસ  બહાર કાઢતા કરડરજ્જૂ ના છેલ્લા મણકા થી આગળ  તરફ ધીરે ધીરે વળો.
4. જો તમે હાથથી તમારા અંગૂઠા પકડી શકતા હોવ તો તે  કરો બાકી જેટલું આગળ વળી શકાય તેટલું વળો.
5. આ સ્તિથી  માં 10 થી 15 સેકન્ડ રહો. તાણ અનુભવાશે તો તેને અનુભવો
6. ધીમેથી શ્વાસ લો અને તમારા માથા અને હાથને ધીમે ધીમે ઉભા કરો અને પ્રારંભિક સ્થાને જાઓ.

યાદ રાખો આ  આસાન માં કરોડરજ્જુ જેટલી સીધી રહે તેટલી રાખવી વાંકી કરદોરજ્જૂ  ના રાખવી।

આ યોગ આસાન  નું 3 વખત પુનરાવર્તન કરો.

મે કુદરતી રીતે વજન ગુમાવવા માટે યોગ માર્ગ બતાવ્યો. તમારી આહાર યોજનામાં ફળો અને શાકભાજી લેવા માટે સૂચવવામાં આવે છે.

તમારા વિચારો શેર કરો અને મને પ્રતિસાદ આપો.